Έκθεση «Των Αντρειωμένων τ΄ Άρματα»

Ύστερα από προσπάθειες δεκαετιών ο κ. Τζιρτζιλάκης έχει καταφέρει να συγκεντρώσει κάθε λογής όπλο που χρησιμοποιήθηκε από τις αντιμαχόμενες πλευρές, συγκεντρώνοντας παράλληλα πλούσιο υλικό για τον τρόπο χρήσης και για τις συνθήκες διεξαγωγής του πολέμου. Οπλισμό που χρησιμοποίησαν οι Κρητικοί στους αγώνες για την Ελευθερία το 1821 και στις Επαναστάσεις που ακολούθησαν στο νησί, μέχρι την αποχώρηση των τελευταίων Τούρκων από το νησί.

Είναι γνωστό ότι στο ξεκίνημα του αγώνα οι Κρήτες διέθεταν ελάχιστα όπλα, μόλις 1200, από τα οποία τα 800 βρίσκονταν στα χέρια των Σφακιανών. Και όμως, αυτός ο ανυπεράσπιστος λαός, ο καταπιεσμένος από την επίσημη εξουσία και τους τοπικούς θύλακές της, κατάφερε το ακατόρθωτο χρησιμοποιώντας πρωτόγονα μέσα και αυτοσχέδια όπλα φτιαγμένα με απλά υλικά, όπως είναι τα ξύλα. Αυτήν ακριβώς την πτυχή ανέδειξε ο Δήμος Μαλεβιζίου: τον άνισο αγώνα που κράτησε ολόκληρο τον 19ο αιώνα.

Μέσα από την ξενάγηση σε 14 προθήκες, ο επισκέπτης είχε μία πλήρη εικόνα για τον οπλισμό της εποχής εκείνης αλλά και για τον λαϊκό πολιτισμό του Νησιού, μιας και δεν πρόκειται μόνο για μια έκθεση κειμηλίων, φόρο τιμής στους προγόνους, αλλά και για μια αναφορά στις συνθήκες του πολέμου, καθώς και για μια ξενάγηση στην τέχνη, την τεχνική, την αισθητική και τις πεποιθήσεις της εποχής.

Οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να δουν τα όπλα με τα οποία πολέμησαν οι Κρητικοί για την ελευθερία τους, καριοφίλια, σισανέδες, λαζαρίνες, πάλες, γιαταγάνια, κουμπούρες, κρητικά μαχαίρια, ακόμη και αυθεντικά αυτοσχέδια όπλα, σπαθοράβδια και χουρχούδες. Η έκθεση πλαισιώθηκε με επεξηγηματικά κείμενα για τους τύπους των όπλων, τη χρήση, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα, τους τρόπους κατασκευής, αλλά και τη σχέση που ανέπτυσσε κάθε επαναστατημένος Κρητικός με τον οπλισμό του (π.χ. θρησκευτικά σύμβολα που τόνιζαν την διαφοροποίηση από τους αντιπάλους κ.α.)

Τόσο η έκθεση όσο και ο τόμος που εκδόθηκε και περιλαμβάνει φωτογραφίες από τα εκθέματα που παρουσιάστηκαν στη Δημοτική Πινακοθήκη με κατατοπιστικά κείμενα του συλλέκτη, ήταν υπό την αιγίδα της Α.Ε. Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.